Malta — garść informacji na dobry początek

Mal­ta to jed­no z naj­mniej­szych państw w Euro­pie. Jest jed­nak pań­stwem bar­dzo cie­ka­wym i z pew­no­ścią war­tym odwie­dze­nia. Wie­le rze­czy może tu jed­nak być dla nas zaskakujących.

---

Malta — Informacje ogólne

Mal­ta leży w Euro­pie Połu­dnio­wej, na Morzu Śród­ziem­nym, oko­ło 80 km na połu­dnie od Włoch. Obej­mu­je archi­pe­lag Wysp Mal­tań­skich, jed­nak­że więk­szość lud­no­ści miesz­ka na głów­nej wyspie, w zespo­le miej­skim Val­let­ty – sto­li­cy Mal­ty. Mało kto podej­rze­wa, że to pań­stwo o cał­ko­wi­tej powierzch­ni liczą­cej zale­d­wie 316km kw. ma tak dłu­gą oraz burz­li­wą histo­rię i kry­je wie­le niespodzianek.

Miesz­kań­cy są zde­cy­do­wa­nie zado­wo­le­ni ze swo­je­go kra­ju — Mal­ta zaj­mu­je 14 miej­sce w świa­to­wym ran­kin­gu wg wskaź­ni­ka zadowolenia.

Dla tury­stów szu­ka­ją­cych jedy­nie miej­sca na “waka­cje pod pal­ma­mi” Mal­ta to jeden z naj­lep­szych moż­li­wych wybo­rów: leży ona w stre­fie kli­ma­tu sub­tro­pi­kal­ne­go typu śród­ziem­no­mor­skie­go, śred­nia rocz­na tem­pe­ra­tu­ra wyno­si 23°C, zimy są krót­kie i łagod­ne, a śred­nia licz­ba dni sło­necz­nych w cią­gu roku oscy­lu­je w oko­li­cy 300. Zła wia­do­mość jest jedy­nie taka, że nie znaj­dzie­my tutaj ład­nych, piasz­czy­stych plaż — jako że archi­pe­lag jest pocho­dze­nia wul­ka­nicz­ne­go domi­nu­ją ska­ły, a nie­licz­ne, nie­wiel­kie pla­że mogą być po pro­stu zatło­czo­ne. Z dru­giej stro­ny, ze wzglę­du na fakt że w całym wyspiar­skim kra­ju nie znaj­dzie­cie żad­ne­go prze­my­słu, Mal­ta cie­szy się wręcz nie­ska­zi­tel­nie czy­stą wodami.

Dla osób lubią­cych pozna­wa­nie i okry­wa­nie cie­ka­wych miejsc rów­nież nie zabrak­nie atrak­cji: począw­szy od uni­kal­nych i nie­zli­czo­nych (sama Valet­ta ma ich ponad 300) zabyt­ków w mia­stach Valet­ta i Vic­to­ria przez śla­dy sta­ro­żyt­nych cywi­li­za­cji, szlak wież i obiek­tów stra­te­gicz­nych wybu­do­wa­nych przez zakon ryce­rzy mal­tań­skich, prze­pięk­nych miej­scach stwo­rzo­nych przez natu­rę, a skoń­czyw­szy na budow­lach obron­nych i schro­nach z cza­sów II woj­ny świat.

Jako że Mal­ta jest człon­kiem UE i stre­fy Schen­gen, pasz­port jest zby­tecz­ny a obo­wią­zu­ją­cą walu­tą jest EURO. Na wyspie obo­wią­zu­ją dwa języ­ki urzę­do­we: mal­tań­ski i angiel­ski. J. mal­tań­ski jest języ­kiem z gru­py semic­kiej rodzi­ny afro­azja­tyc­kiej, moc­no spo­krew­nio­nym z j. arab­skim, nie­któ­rzy twier­dzą że wywo­dzi się z j. punic­kie­go. Jest jed­nak uni­kal­ny, ponie­waż do jego zapi­su uży­wa się alfa­be­tu łacińskiego.

I jesz­cze jed­na cie­ka­wost­ka: mimo tak sil­nych wpły­wów arab­skich i bry­tyj­skich Mal­ta jest kra­jem w któ­rym domi­nu­je reli­gia katolicka.

---

Jazda na Malcie

I tutaj nie­spo­dzian­ka: ze wzglę­du na fakt, że Mal­ta w latach 1800–1974 znaj­do­wa­ła się pod pano­wa­niem Wiel­kiej Bry­ta­nii, ruch na Mal­cie jest lewo­stron­ny. Jeśli zatem pla­nu­je­cie wyna­ję­cie samo­cho­du, to bądź­cie goto­wi na wyzwa­nie jakim dla kie­row­cy z pol­skim pra­wem jaz­dy jest jaz­da lewą stro­ną, na pra­wym fote­lu i na wszyst­kich ron­dach “pod prąd”.

Wyna­ję­cie samo­cho­du nie spra­wia żad­ne­go pro­ble­mu i w więk­szo­ści wypo­ży­czal­ni — któ­rych jest dosyć spo­ro — samo­chód moż­na dostać nie­mal od ręki. Zwróć­cie jed­nak uwa­gę na zasa­dy naj­mu: wie­le ubez­pie­czal­ni wyma­ga kau­cji lub dodat­ko­we­go ubez­pie­cze­nia. War­to zatem zapy­tać — zwłasz­cza kie­dy cena za wyna­jem wyda­je się bar­dzo atrak­cyj­na w porów­na­niu z kon­ku­ren­cyj­ny­mi fir­ma­mi — czy np. ubez­pie­cze­nie pokry­wa szko­dy w przy­pad­ku kra­dzie­ży (cho­ciaż te zda­rza­ją się nie­zmier­nie rzad­ko) lub jaki jest udział wła­sny w przy­pad­ku powsta­nia szko­dy (zwy­kle wyno­si on do €1000, czy­li za szko­dy do tej kwo­ty pła­ci­cie z wła­snej kieszeni).

Co do kwe­stii ruchu dro­go­we­go, to w skró­cie trze­ba pamię­tać o kil­ku zasa­dach: jedzie­my po lewej, ron­da poko­nu­je­my w kie­run­ku odwrot­nym, nie ma zasa­dy lewej czy pra­wej ręki — pierw­szeń­stwo zawsze okre­śla­ją zna­ki pozio­me malo­wa­ne na jezd­ni. Pamię­taj­cie rów­nież o par­ko­wa­niu: jeśli linia na pobo­czu jest bia­ła — moż­na par­ko­wać. Jeśli jest w kolo­rze żół­tym — par­ko­wa­nie jest nie­do­zwo­lo­ne. Inne waż­ne zasa­dy o któ­rych nale­ży pamię­tać: limit alko­ho­lu we krwi wyno­si 0,8 pro­mi­la, dzie­ci do lat 12 muszą być prze­wo­żo­ne w fote­li­ku, pasy bez­pie­czeń­stwa są obo­wiąz­ko­we, a roz­mo­wy przez komór­kę nie­do­zwo­lo­ne, ogra­ni­cze­nie pręd­ko­ści w tere­nie zabu­do­wa­nym wyno­si 50km/h, a poza tere­nem zabu­do­wa­nym moż­na “pruć” 80-tką.

Mal­tań­czy­cy jeż­dżą raczej agre­syw­nie i czę­sto nad­uży­wa­ją klak­so­nów, a zda­rza się że i środ­ko­we­go pal­ca. Jakość dróg jest zde­cy­do­wa­nie gor­sza niż w Pol­sce i czę­sto trze­ba jechać sla­lo­mem omi­ja­jąc licz­ne dziury.

---

Opcja druga: zwiedzamy autobusem

Dla tych, któ­rzy chcą zwie­dzić wyspy archi­pe­la­gu, ale oba­wia­ją się ruchu lewo­stron­ne­go mam dobrą infor­ma­cję: Mal­tę moż­na zwie­dzać korzy­sta­jąc z pię­tro­wych auto­bu­sów (gór­ny poziom jest odkry­ty, bez dachu) kur­su­ją­cych regu­lar­nie na kil­ku tra­sach wio­dą­cych przez naj­cie­kaw­sze miej­sca na wyspach. Auto­bu­sy wypo­sa­żo­ne są w sys­te­my “audio-guide” — w tym rów­nież w j. pol­skim. Wyciecz­ka takim auto­bu­sem kosz­tu­je €20 od oso­by. Szcze­gó­ły doty­czą­ce tras wraz z roz­kła­dem jaz­dy znaj­dzie­cie >tutaj<.

---

Opcja trzecia: wybieram transport publiczny

Jeśli wie­cie gdzie chce­cie się udać (jeśli nie jeste­ście pew­ni, to być może znaj­dzie­cie pomy­sły w moich kolej­nych arty­ku­łach) ale chce­cie poru­szać się nie­za­leż­nie i nie­ko­niecz­nie w ryt­mie narzu­ca­nym przez roz­kład pię­tro­we­go auto­bu­su, moż­na bez pro­ble­mu korzy­stać z trans­por­tu publicz­ne­go. Jest on dosyć punk­tu­al­ny i nie­źle zor­ga­ni­zo­wa­ny, a atrak­cyj­ne warun­ki uzy­ska­cie jeśli zaopa­trzy­cie się w Tal­lin­ja Card. Koszt tygo­dnio­wej kar­ty bez limi­tu prze­jaz­dów wyno­si €21 dla doro­słych oraz €15 dla dzie­ci. Kar­tę moż­na kupić zaraz po wylą­do­wa­niu na lot­ni­sku lub wcze­śniej zamó­wić przez inter­net >tutaj<. W prze­ciw­nym wypad­ku bilet jed­no­ra­zo­wy na każ­dy z prze­jaz­dów kosz­tu­je €2,00 latem lub €1,50 w okre­sie zimowym.

---

A co z pozostałymi wyspami w archipelagu?

Prze­do­sta­nie się na pozo­sta­łe wyspy: Gozo, Comi­no i Comi­ne­tę nie sta­no­wi żad­ne­go pro­ble­mu. Kil­ka firm ofe­ru­je zarów­no połą­cze­nia pro­mo­we (moż­li­wy trans­port wraz z samo­cho­dem), połą­cze­nia śred­niej wiel­ko­ści łodzia­mi moto­ro­wy­mi oraz wod­ne­go taxi. Ceny są nie­wy­gó­ro­wa­ne. Ale o podró­żach na pozo­sta­łe wyspy opo­wiem w kolej­nych artykułach. 🙂

---